آموزش اصول دیوار کشی

اگر زلزله‌های اخیر را به خاطر بیاورید بیشترین بخشی که در زلزله آسیب می‌بیند و آوار ناشی از آن سبب تلفات جانی و مالی می‌شود، دیوار است. دیوار کشی یا دیوار چینی ساختمان یکی از مراحل بسیار مهم و حیاتی در تعیین کیفیت سازه است.

آموزش اصول دیوار کشی

اما چه قدر با نکات حرفه‌ای اجرای آن آشنا هستید؟! در این مقاله به طور کامل دیوارچینی و نحوه انجام آن را توضیح داده‌ایم و صفر تا صد تمامی نکات را نیز بازگو کرده‌ایم. پس این مقاله جامع و کامل را از دست ندهید تا با اصول دیوار چینی جدید آشنا شوید!

دیوار چینی چیست؟

دیوار چینی فرآیندی است که با استفاده از آجر، بلوک‌های سفالی یا بتنی اقدام به ساخت دیوار کرده و برای این کار از چسب یا ملات استفاده می‌شود. به دیوارچینی، دیوار کشی نیز گفته می‌شود.

یکی از مراحل مهم در ساخت سازه‌ها دیوار چینی است چرا که نقش بسیار مهمی در جلوگیری از ریزش آوار هنگام زلزله دارد. به طور کلی هدف از دیوار چینی جدا کردن قسمت‌های مختلف یک سازه و ایجاد فضاهایی با کاربری‌های مختلف است.

کیفیت این عملیات به عوامل مختلفی از جمله کیفیت مصالح مصرفی، نحوه انجام کار، کیفیت سیستم سازه بستگی دارد. در صورتی که دیوار کشی ساختمان به روشی اصول انجام پذیرد، هزینه تعمیر و نگهداری آن بسیار اندک و عمر مفید سازه بیشتر خواهد بود. در صورت انجام غیر اصولی دیوار کشی خانه، مشکلات فراوانی در آینده از جمله عدم مقاومت کافی در زمین لرزه و آتش‌سوزی، عبور دادن سروصدا و مشکلاتی در نازک کاری به وجود می‌آید.

یکی از نکاتی که در اجرای دیوار چینی باید به آن توجه کرد، اتصال دیوارها به سازه است. این اتصالات باید به نحوی اجرا شوند که شرایط زیر را تامین کنند:

1) خیز تیر بالا و پایین دیوار تاثیری در عملکرد دیوار نداشته باشد.

2) نیروی‌های جانبی مانند باد و زلزله اختلالی در عملکرد آن به وجود نیاورد و در دیوار ترک ایجاد نکند.

3) جابه‌جایی نسبی طبقات تاثیری بر روی دیوار نداشته باشد.

مصالح دیوارچینی

تا این بخش از مقاله به مفهوم دیوار چینی ساختمان و پاسخ به سوال ” هدف از دیوار چینی چیست ” پی بردید.

در ادامه به بررسی کامل مصالح و لوازم مورد استفاده در این عملیات می‌پردازیم.

انواع دیوار چینی با چه مصالحی انجام می‌شوند؟

مصالح و لوازم مختلفی در عملیات دیوار کشی مورد استفاده قرار می‌گیرد که در حالت کلی مصالح کاربردی شامل موارد زیر است:

ملات

ترکیبی از ماسه با سیمان یا آهک است که در این ترکیب از آب نیز استفاده می‌شود. نقش ملات در دیوار چینی متصل کردن اجزا، توزیع نیروی وزن مصالح و نیروهای خارجی به کل سطح است.

ملات مناسب، ملاتی است که چسبندگی کافی برای کنار هم نگه داشتن اجزاء تشکیل دهنده دیوار را داشته باشد. ترکیب آب و سیمان عمل هیدراتاسیون را شکل می‌هد که نتیجه آن ایجاد ماده‌ای ژله‌ای است. این ماده به تنهایی مقاومت فشاری کافی را ندارد، لذا معمولا ماسه به این دوغاب سیمان اضافه شده تا علاوه بر چسباندن اجزاء دیوار، ماسه نیز به ژل سیمان و اجزاء دیگر بچسبد و ملات مقاومت فشاری مناسبی پیدا کند.

آجر

آجر ترکیبی از خاک رس، چسب، شن، آهک، سیمان و سنگ است که در قالب‌های مخصوصی ریخته، فشرده و سپس خشک می‌شود.

آجرها خود انواع مختلفی دارند که عبارتند از آهکی، سفالی، متخلخل و غیره. با استفاده از آجر می‌توان دیوارهایی با ضخامت‌های مختلف اجرا کرد. معمولا ابعاد استاندارد آجرها 20×10×5 سانتی‌متر است.

به طور مثال برای ساخت دیوار 20 سانتی‌متری از یک ردیف و برای ساخت دیوار 40 سانتی‌متری از دو ردیف آجر استفاده می‌شود. همچنین اجرای دیوارهایی با ضخامت 30 سانتی‌متر و بیشتر از 50 سانتی‌متر نیز میسر است. دقت کنید که آجرها پیش از اجرای دیوار حتما داخل آب، زنجاب شوند. یعنی پیش از قرار دادن آجرها روی هم، چند دقیقه داخل سطلی پر از آب نگه داشته شوند.

این کار باعث می‌شود تا آجر جذب آب کرده و هنگام اجرا آب ملات را به خود نکشد. اگر زنجاب انجام ندهیم آجر آب ملات را کشیده، هیدراتاسیون سیمان کند یا متوقف شده و اصطلاحا ملات خشک می‌شود. ملات خشک توانایی چسبندگی پایینی دارد. همچنین اگر دیوار در برابر خوردگی و گرد و خاک نیاز به مقاومت داشت، باید روی آجرها از مواد محافظت کننده استفاده شود.

سنگ

برخی اوقات بنابر کاربرد از سنگ نیز در دیوار چینی ساختمان بتنی یا فلزی استفاده می‌شود، اما عمده استفاده سنگ در دیوارچینی مختص به دیوار حائل است. بدیهی است به دلیل حجم و وزن بالای سنگ استفاده از آن برای دیوارهای داخلی ساختمان، منطقی نیست. اما می‌توان برای دیوارچینی محوطه یا دیوارهای باربر در جاده‌ها از آن استفاده کرد. سنگ‌های استفاده شده در دیوار کشی معمولا شکل خاصی نداشته و با نام‌های مالون و بادبر شناخته می‌شوند.

بلوک (اعم از بلوک سیمانی، سفالی، اتوکلاو شده، پرلیتی و گچی)

بلوک‌ها به دلیل وزن پایین در حال حاضر بهترین گزینه برای ساخت دیوار هستند. بلوک‌های متنوعی برای دیوار چینی اسکلت بتنی و فلزی مورد استفاده قرار می‌گیرند که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند؛ به همین دلیل در انتها مقاله تمامی بلوک‌ها را معرفی می‌کنیم.

لوازم دیوار چینی ساختمان نیز عبارتند از:

شمشه

شمشه یا تراز وسیله‌ای برای اطمینان از هم تراز بودن دیوارها از نظر عمودی و افقی است. معمولا شمشه‌ها به 2 صورت چوبی و فلزی هستند که نوع فلزی خصوصاً آلومینیومی کاربرد بیشتری دارد. شاید نام شمشه ملات را از بناها شنیده باشید. شمشه ملات به صورت L شکل بوده که زبانه کوچکی دارد. این زبانه به اندازه ضخامت ملات دیوارچینی ارتفاع و به اندازه عمق تورفتگی ملات طول دارد.

بناها هر رجی که می‌چینند روی آن شمشه ملات قرار می‌دهند تا ضخامت ملات بین رج‌ها و عمق تورفتگی هر رج برابر باشد و دیوار نمای قشنگی به خود بگیرد. بدیهی است از شمشه ملات برای دیوارهای آجری نما استفاده می‌شود و برای دیوارهایی که در نما نیستند و روی آن‌ها بعدا با گچ و خاک پوشانده می‌شود استفاده از ریسمان کار کفایت می‌کند. هنگام اجرای پوشش گچ و خاک برای دیوارهایی که در نما نیستند، از شمشه معمولی برای پخش و یکنواخت سازی ضخامت پوشش روی دیوار اجرا شده استفاده می‌شود.

شاقول

شاقول وسیله‌ای برای تراز کردن دیوار است تا کاملا در راستای عمود قرار گیرد. به عبارتی زاویه نسبت به افق کمتر یا بیشتر از 90 درجه نباشد.

کمچه

برای پخش یکنواخت ملات، بندکشی و ماهیچه‌کشی کاربرد دارد.

تخته ماله

ماله کشی یکی از آخرین مراحل در طریقه دیوار چینی است. از تخته ماله جهت ایجاد پوشش مناسب روی دیوار و پخش کردن یکنواخت آن استفاده می‌شود.

آموزش اصول دیوار کشی

مراحل و نحوه دیوار چینی ساختمان

در ادامه مقاله به بررسی گام به گام مراحل اجرای دیوار چینی می‌پردازیم و هر آنچه که باید بدانید را شرح خواهیم داد.

اجرای ردیف اول تمامی دیوارها

این کار به منظور پیشگیری از به وجود آمدن اشتباه در طراحی و نقشه انجام شده و حتی می‌توان بدون استفاده از ملات و گچ نیز این کار را انجام داد. نام این کار رگه چینی یا یک رگه کردن است.

نصب شمشه فلزی و شاقول کردن دیوارها

بعد از اینکه نحوه چیدمان دیوار را تعیین کردید باید به ابتدا و انتهای دیوار شمشه فلزی نصب و با استفاده از شاقول دستی آن را شاقول کنید.

ثابت کردن شمشه‌ها

در این مرحله از دیوار چینی باید شمشه‌ها را به کف و سقف متصل و تثبیت کنید و سپس با استفاده از ریسمان کشی، دیوار ردیف به ردیف چیده شود.

برای گونیا کردن کافیست از دو گوشه دیوار، ریسمانی به حالت قائم به هم ببندید و به اندازه 60 سانتی‌متر روی یکی و 80 سانتی‌متر روی دیگری علامت گذاری کنید. اگر وتر 100 سانتی‌متر باشد، در این حالت مشکلی وجود ندارد و همینطور کار را پیش ببرید اما اگر 100 سانتی‌متر نبود، ریسمانی را جا به جا کنید تا به اندازه 100 سانتی‌متر برسید. البته برای این کار از گونیاهای فلزی نیز می‌توانید استفاده کنید.

لزوم اجرای وال پست در دیوار چینی جدید

در دیوار چینی جدید و طبق پیوست ششم آیین نامه 2800، جهت مهار خارج از صفحه دیوارهایی با طول بیشتر از 4 متر باید از وال پست به عنوان تکیه‌گاه باید استفاده شود. اتصال وال پست باید به کف سازه باید به صورت مفصلی باشد، اما اتصال آن در زیر تراز سقف به صورت کشویی باشد تا امکان جابجایی درون صفحه دیوار فراهم شود. جهت ایجاد امکان حرکت درون صفحه دیوار، اتصال وال پست در زیر تراز سقف باید به صورت کشویی و در راستای داخل صفحه دیوار باشد.

به این نکته توجه کنید که جهت عایق‌بندی دیوارهای خارجی باید روی سطح وال‌پست‌ها با پشم سنگ ضد رطوبت پوشانیده شود. در صورتی که ارتفاع دیوار بیش از 3.5 متر شود، در وال پست باید تیرک اجرا شود. تیرک ها اعضای افقی با مقاطع فولادی یا بتنی هستند. تیرک‌ها باید کاملا روی دیوار بنشیند. به این نکته توجه داشته باشید که بار وزنی دیوار بالایی نباید به تیرک وارد شود.

میلگرد بستر در دیوار چینی

دیوارهای بلوکی به دلیل عملکرد دوطرفه آن‌ها باید به وسیله میلگردهای بستر مسلح شوند. میلگرد بستر بین رج‌های دیوار (اصطلاحا در بند بستر دیوار) جهت محکم کردن دیوار در برابر نیروی زلزله قرار داده می‌شود. این میلگردها از جنس مفتول یا میلگرد آجدار با قطر 4 میلی‌متری هستند که خاصیت ضد خوردگی نیز دارند. میلگردهای بستر باید کاملا در داخل ملات مدفون شوند تا به کمک ملات پیوستگی بین میلگرد بستر و دیوار به وجود آمده و عملکرد آن را یکپارچه می‌سازد.

میلگردهای بستر در دو نوع میلگرد بستر خرپایی و نردبانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. میلگرد بستر به وسیله بست به دیوار متصل شده و بین رج های دیوار با حداکثر فاصله یک متر قرار می‌گیرند. طبق مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان در مواقعی این میلگردها و بست‌ها باید از جنس فولاد ضد زنگ، فولاد گالوانیزه یا میلگرد آجدار سرد نورد باشند.

روش های اتصال دیوار به اعضای قائم

اتصال دیوار به اعضای قائم مانند ستون‌ها و دیوارهای برشی باید به گونه‌ای باشد که امکان جابه‌جایی فراهم شود. این اتصال به سه روش انجام می‌پذیرد:

اتصال کشویی با استفاده از دو نبشی یا ناودانی

یک روش اتصال مناسب است که به وسیله نبشی یا ناودانی‌های گرم‌نورد یا سردنورد شده فولادی، عضو قائم به دیوار متصل می‌شود. نبشی‌ها یا ناودانی مانند شکل زیر، به طرفین دیوار متصل می‌شوند.

استفاده از بندهای انعطاف‌پذیر U شکل یا بست رادیکالی

بندهای U شکل یا بست رادیکالی (به دلیل شباهت آن به علامت رادیکال) جهت مهار خارج از صفحه دیوار و همچنین ایجاد آزادی جابه‌جایی در درون صفحه مطابق شکل زیر قرار داده می‌شوند.

شاخک یا بست انتهایی

همانطور که گفتیم اگر در دیوار از میلگرد بستر استفاده‌ کنیم، این میلگردها به وسیله بست به دیوار متصل می‌شوند و دیگر به وجود نبشی‌ها یا ناودانی نیازی نیست.

نکته:

در صورت استفاده ار دیوارهای پانلی نیازی به اتصال بین دیوار و عضو قائم نبود و صرفا با موادی مانند پشم سنگ ضد رطوبت پر می‌شوند. همچنین روی آن یک لایه شبکه الیاف یا رابیتس جهت جلوگیری از ترک در هنگام نازک کاری قرار داده می‌شود.

اتصال دیوار به سقف

در اتصال دیوار به سقف‌ها باید امکان جابه‌جایی وجود داشته و اتصال بین آن دو مستفیم نباشد. با استفاده از دو نبشی یا یک ناوادانی می‌توان لبه بالایی دیوار را به سقف متصل نمود. همانطور که گفتیم این اتصال باید امکان جابه‌جایی به دیوار را بدهد به همین دلیل نبشی یا ناودانی نباید به دیوار پیچ، میخ یا جوش داده شوند.

بین دیوار و سقف باید فاصله‌ای لحاظ شود که در صورت خیز تیر، اتصالی بین آن دو برقرار نشود. نحوه اجرای این نبشی‌ها به این شکل است که ابتدا فقط در یک سمت قرار داده می‌شوند و پس از دیوارچینی و آخرین ردیف بلوک، سمت دیگر نبشی قرار داده می‌شود.

همچنین به جای استفاده از نبشی، می‌توان در رج آخر دیوار از میلگرد بستر استفاده کرد. جزئیات اجرایی آن را در شکل زیر می‌بینید. عملکرد دیوار در محاسبات و در این حالت به صورت یک طرفه لحاظ می‌شود و بارهای جانبی (باد و زلزله) وارده بر دیوار به وال پست‌ها و آرماتورهای بستر نیز لحاظ می‌شوند.

جهت اتصال دیوار به سقف در اسکلت بتنی با توجه به سقف اجرا شده، می‌توان از کاشت میل مهار پس از اجرای تیر استفاده کرد. در اجرای دیوارهای داخلی در صورتی که راستای دیوار در جهت عمود بر تیر یا تیرچه باشد، جهت اتصال آن با سقف می‌توان رج انتهایی یا یکی مانده به آخر آن را با میلگرد بستر مسلح کرد. در تصویر زیر دیتیل اجرایی آن را می‌بینید.

جهت اطلاعات بیشتر و مشاوره رایگان با تیم ویلاسازان شکوه دماوند در تماس باشید.

دفترکار: 02176392133

موبایل: 09122835498